Het Platform Energiemakelaar is een plaats waar energiemakelaars hun krachten bundelen om de energietransitie te versnellen. Op de kersverse website kan je voortaan alles over de werking terugvinden en ontdekken welke voordelen het platform haar leden biedt, zoals opleiding en coaching. Er staat ook beschreven hoe je zelf kan toetreden en welke leden je al kan vinden in deze community.

Binnen hernieuwbare energiegemeenschappen kunnen omliggende bedrijven dankzij smart microgrid-technologie hun elektriciteitsproductie, -verbruik en -opslag op elkaar afstemmen. In het project 'Logigrid' willen VIL en Flux50 als speerpuntclusters voor de logistieke- en energiesector samen onderzoeken hoe deze technologie kan bijdragen aan de elektrificatie van de Vlaamse logistieke sector en haar transitie naar hernieuwbare energie. 

Logistieke bedrijven bieden een aantal potentiële opportuniteiten:

• ze hebben vaak grote dakoppervlakken, geschikt voor installatie van zonnepanelen
• ze zijn meestal op enige afstand van woonkernen gelegen wat ze in principe geschikt maakt voor installatie van windmolens
• ze hebben een specifiek vraagpatroon en specifieke mogelijkheden voor energiebuffering in frigoruimten en batterijen voor (interne) transportmiddelen
• de verwachte elektrificatie van voertuigen voor (goederen)transport zal de mogelijkheden van energieopslag binnen logistieke bedrijven nog gevoelig doen toenemen

Het project zal de mogelijkheden van smart microgrid-technologie aantonen voor logistieke bedrijven in Vlaanderen en hun potentieel in kaart brengen. Op het Logistiek Park Waasland in Verrebroek zal het gebruik van de technologie in de praktijk worden aangetoond, waarna de resultaten worden gedeeld en naar andere sites worden omgerekend.

In de studie ‘Samenwerking op bedrijventerreinen’ ging de SERV op zoek naar inspirerende voorbeelden van duurzame samenwerking op bedrijventerreinen. Hier kan u een selectie uit het rapport lezen met een overzicht van acties rond energie-efficiëntie en klimaatneutraliteit in de onderzochte zones.

R-ACES staat voor “fRamework for Actual Cooperation on Energy on Sites and Parks” en is een Europees gesubsidieerd Horizon 2020-project.

R-ACES betekent een stapsgewijze verandering in de bijdrage van de Europese industrie aan de klimaatdoelstellingen van de EU. De industriële sector vertegenwoordigt immers 25% van alle energievraag en 50% van de totale vraag naar koeling en verwarming op het continent; toch is slechts 16% afkomstig van hernieuwbare energiebronnen. Door in te zetten op collectieve maatregelen en clustering kan de efficiëntie van de industrie drastisch worden verhoogd. 

Het project wordt uitgevoerd door 8 partners uit 6 landen. Het project heeft als doelstelling om op bedrijventerreinen minstens 10% emissiereductie te realiseren door overtollige energie uit te wisselen, gebruik te maken van hernieuwbare energiebronnen en alles aan elkaar te koppelen met slimme energiebeheersystemen. Een ecoregio is een geografisch gebied waar energie- en informatie-uitwisselingen plaatsvinden tussen verschillende bedrijven en actoren om afval en energieverbruik te verminderen. 

R-ACES bundelt de kennis en ervaring die is opgedaan in EU- en nationale projecten in een set van drie gerichte instrumenten, namelijk een zelfbeoordelingsinstrument, een juridisch instrument en een slim energiebeheerplatform voor clusters. De tools zijn ingebed in ondersteunende acties die zijn opgebouwd rond peer-to-peer leren, meer formele cursussen en webinars, en serious games. Samen stellen ze een cluster in staat om echt een ecoregio te worden en een zinvolle energiesamenwerking op te zetten. Het volledige pakket aan tools en ondersteuning is gericht op de high-potential clusters die in de European Thermal Roadmap zijn geïdentificeerd. Het zal worden gevalideerd in drie ecoregio's, actief worden ingezet in nog eens zeven regio's en verspreid over negentig regio's in heel Europa. Daarnaast zullen de tools en ondersteuningsmethodiek na afloop van dit project op duurzame wijze ter beschikking worden gesteld aan derden.

Het project is gestart in juni 2020 en loopt tot november 2022.

Samen investeren in hernieuwbare energie en de verbruikspieken van individuele bedrijven gezamenlijk afvlakken: dat is de toekomst van het bedrijventerrein. Via het project Smart Energy Link bouwt o.a. de POM Oost-Vlaanderen mee aan deze toekomst. Op het bedrijventerrein Bosveld/Hoogveld in Dendermonde werd een regelluwe zone aangevraagd bij de Vlaamse overheid in afwachting van bijpassende regelgeving. LOViTAS BV, het vehikel achter de energiegemeenschap wil 58 miljoen euro investeren in hernieuwbare energie. Op drie jaar tijd wensen ze de CO2-uitstoot te reduceren met 6000 ton per jaar.

Ervaringen uit initiatieven in het verleden toonden aan dat het erg moeilijk is om een KMO te overtuigen om energiezuinige maatregelen te implementeren in bedrijfsgebouwen en bedrijfsprocessen. Aan een aantal bedrijven werd gevraagd waarom dit precies zo moeilijk is en wat ze zelf belangrijk vinden als er een initiatief rond energie zou worden opgezet. Twee factoren kwamen hierbij duidelijk naar voor: ontzorging en onafhankelijkheid.

Bedrijven die niet over een energiedeskundige beschikken, zien vaak door de bomen het bos niet meer als het gaat over energie. Vaak beseffen ze wel dat er aanpassingen wenselijk of nodig zijn maar weten ze niet hoe ze dit verder moeten aanpakken. Volledige ontzorging bij een traject is dan ook een belangrijke factor. Daarnaast hebben ze behoefte aan de visie en voorstellen van een onafhankelijke partij. Ondernemers weten ook dat terugverdientijden gemanipuleerd kunnen worden en willen liever niet benaderd worden door bedrijven die een commerciële insteek hebben.

Om tegemoet te komen aan beide factoren en eveneens de nodige deskundigheid te kunnen bieden werd er beroep gedaan op VITO en Thomas More. In samenspraak met beide partners werd een aanbod samengesteld voor bedrijven. Hierbij wordt een eerste screening uitgevoerd binnen het bedrijf door een deskundige van VITO, samen met 1 of meerdere studenten van de opleiding Energietechnologie binnen Thomas More. Tijdens deze screening wordt bekeken of er opportuniteiten zijn binnen het bedrijf en de bedrijfsprocessen om een lager energieverbruik te behalen. Het is de bedoeling dat de bedrijven hier na de screening verder mee aan de slag gaan. Dit kan zijn onder de vorm van een opvolgtraject via VITO, de inzet van studenten van Thomas More (via Save More*), of het uitwerken van een andere voorgestelde aanpassing via een derde partij.

Binnen IOK werd afgestemd welke bedrijvenzones het meest geschikt zijn om een proefproject op te starten. Hierbij werd vooral gekeken naar de eigen contacten met de bedrijven, de samenwerking met de gemeentebesturen en de inzet van de gemeentebesturen naar bedrijven. Uiteindelijk werden de gemeenten Beerse en Olen aangesproken om het proefproject te faciliteren. Beide gemeenten bleken zelfs bereid om de kosten van de screening op zich te nemen indien het bedrijf intekent op een vervolgtraject.

De resultaten van de screening en de opportuniteiten werden overgemaakt aan de betrokken bedrijven. Door verder aan de slag te gaan met één of meerdere van de opportuniteiten kunnen ze de kost van de screening terugvorderen van de gemeente. Belangrijkste vaststelling uit de screenings bleek het gebrek aan meetgegevens bij de bedrijven. Zonder deze gegevens is het vaak niet mogelijk om verdere conclusies te trekken en eventuele opportuniteiten aan te duiden. Voor het merendeel van de deelnemende bedrijven was het verzamelen van deze meetgegevens dan ook de eerste stap.

Bij vier bedrijven werd een vervolgtraject opgestart en afgewerkt met studenten van Thomas More.

Tijdens de uitwerking van het project bleek dat het project ’Save More’ van Thomas More nog in de opstartfase zat en het nog niet duidelijk was afgelijnd en ingevuld. De tijdsbesteding van de (voornamelijk) derdejaarsstudenten was sterk afhankelijk van eigen stages, examens, andere projecten en vakantieperioden. Aangezien er nog geen richtlijnen waren voor het doorgeven van gegevens en het verzekeren van de opvolging door het betrekken van eerste- en tweedejaars studenten, was ook de continuïteit niet verzekerd. Ook de inzetmogelijkheden van de studenten waren vaak onduidelijk. Daarom werd besloten het project Save More wat meer tijd te geven om verder uit te werken en voorlopig geen verdere uitrol van het project te organiseren.

Uiteindelijk werd het project Save More door Thomas More verder bijgestuurd en begin oktober 2020 boven de doopvont gehouden. De verdere aanpak is nog te bekijken na de beperkingen ingevoerd door Covid 19.

* Save More is een project van Thomas More waarbinnen de studenten van de energieafdeling hun eigen adviesbureau voor energie runnen en hun diensten aanbieden aan bedrijven. Het betreft het uitvoeren van kleine projecten binnen een KMO zoals het registreren en opvolgen van meetgegevens, analyse van verbruiksfacturen, energieaudits… Bij de aanvang van het project was ‘Save More’ binnen Thomas More nog volop in ontwikkeling.

Waar ooit de zuidelijke cluster van de petroleumindustrie was, rijst stilaan Blue Gate Antwerpen (BGA), als een van de modelbedrijvenparken van Europa, uit de grond. Quares, vastgoeddienstverlener, werkt samen met Blue Gate Antwerp Development (BGAD) aan een innovatief business park management met een ongezien dienstenpakket voor Vlaanderen. Het klassieke business park management in Vlaanderen zet vooral in op het controleren en in goede staat houden van zowel het openbare als private domein aangevuld met het stimuleren van samenwerking onder de bedrijven.

Het business park management in BGA streeft naar een intensieve samenwerking tussen alle stakeholders zodat een circulair en CO2-neutraal bedrijventerrein bereikt kan worden. Naast de samenwerking en clustering op procesniveau, is het business park management in BGA maximaal gericht op shared services en infrastructuur. Zo zullen er uitsluitend centrale parkeergebouwen zijn, zal er een centraal facility en congres point komen op het terrein waar bedrijven gebruik kunnen maken van centrale faciliteiten voor vergaderen, fitness, horeca, etc. Daarnaast zal ook het energiebeheer centraal aangestuurd worden en zal een warmtenet gerealiseerd worden. Het business park management zal verder nog inzetten op een centraal afvalmanagement, collectieve beveiliging, etc.

Bovendien zal het business park management samen met Bopro NV de bedrijven bijstaan in het bereiken van hun individuele doelstellingen aangaande duurzaam bouwen (BREEAM), duurzame mobiliteit, etc. Ook op siteniveau zullen de duurzame doelstellingen verankerd worden door een Breeam Communities certificatie.

BGA heeft het voordeel dat de aspecten van een duurzaam parkbeheer reeds geworteld zijn in de concept- en inrichtingsfase. Dit zorgt ervoor dat kostenvoordelen, serviceverhoging en procesoptimalisaties veel gemakkelijker kunnen worden behaald. Het bedrijvenpark is bijvoorbeeld zo vormgegeven dat er langgerekte aaneengesloten bouwblokken ontstaan met grote binnenkoeren voor het gezamenlijk stapelen van materiaal en opslag. Het in goede banen leiden van het delen en beveiligen van deze ruimte is één van de taken die de parkmanager op zich neemt.

Het beheer van de ruimte gaat verder zeer breed. In plaats van elk bedrijf zijn eigen afhandeling van regenwater te laten doen of voor eigen parking te zorgen, wordt dit via één centraal systeem van groene ruimte, wadi’s, trage wegen en amper drie parkeertorens geregeld. Dit zorgt voor een significante kostenbesparing en ruimte-efficiëntie, maar bewerkstelligt tegelijkertijd een hoge uniformiteit en ruimtelijke kwaliteit.

De parkmanager moet dus een hoge mate van betrokkenheid hebben en heeft een veel grotere verantwoordelijkheid ten opzichte van de klassieke bedrijventerreinen waar er veel minder diensten of infrastructuur worden gedeeld. Tot slot is dit business park management geen statisch gegeven. Het opgemaakte charter en parkreglement is aanpasbaar in de tijd zodat het business park management ook mee kan evolueren met veranderende technologie en beleidskaders.