Het Platform Energiemakelaar is een plaats waar energiemakelaars hun krachten bundelen om de energietransitie te versnellen. Op de kersverse website kan je voortaan alles over de werking terugvinden en ontdekken welke voordelen het platform haar leden biedt, zoals opleiding en coaching. Er staat ook beschreven hoe je zelf kan toetreden en welke leden je al kan vinden in deze community.

Met het project 'gedeelde energie is dubbele energie' stimuleert intercommunale DDS efficiënt en duurzaam energiegebruik in hun regio door lokale hernieuwbare-energiegemeenschappen op te zetten.

Wat is een energiegemeenschap? 

Een energiegemeenschap ontstaat tussen bedrijven of openbare gebouwen die in dezelfde regio of op hetzelfde industrieterrein liggen en hun energie delen.

Een voorbeeld:

Bedrijf A heeft een groot dak dat helemaal vol kan liggen met zonnepanelen, maar de eigenaar bedekt slechts de helft omdat dit de hoeveelheid energie voorziet die hij nodig heeft. Het hele dak vol zonnepanelen is een overbodige investering voor hem. Bedrijf B ligt op hetzelfde bedrijventerrein. De bedrijfsleider heeft meer energie nodig dan ze kan opwekken met zonnepanelen. Als de eigenaar van bedrijf A zijn dak helemaal bedekt met zonnepanelen, kan hij de energie die hij over heeft doorgeven aan bedrijf B. Zij vormen dan samen een energiegemeenschap.
Met dit project wenst DDS energiegemeenschappen van verschillende bedrijven of openbare gebouwen op te richten.

Hernieuwbare energie:

Hernieuwbare-energiegemeenschappen delen - het woord zegt het zelf - hernieuwbare energie. Dit kan zonne-energie of windenergie zijn. Bij zonne-energie worden tekorten en overschotten gecompenseerd tussen bedrijven. Bij windenergie exploiteren verschillende bedrijven samen een windturbine.

Project 'gedeelde energie is dubbele energie'

Het doel:

• Energieverbruikers en -producenten engageren om samen te werken aan een toekomstbestendig energiesysteem.

• Energie-investeringen ondersteunen en energiedelen stimuleren

• Een antwoord bieden op stijgende energietarieven en CO2-emissietaksen

• Bedrijventerreinen zelfvoorzienend maken op het vlak van energie

• De assets voor de individuele productie en consumptie optimaliseren

De aanpak:

In een eerste fase monitoren we gedurende ongeveer een jaar alle energiedata van je bedrijf. Op basis daarvan stellen we samen met een gespecialiseerd bedrijf een gedetailleerd verbruiks- en productieprofiel op. Dit doen we bij alle deelnemende bedrijven.

Vervolgens stemmen we de energiestromen tussen verbruikers en producenten op elkaar af. Daarbij krijg je van ons advies over nieuwe investeringen in hernieuwbare energie. We bieden ook ondersteuning bij de uitvoering daarvan.

Het resultaat? Een efficiënt energieverbruik in een zelfvoorzienende energiegemeenschap.

Samen investeren in hernieuwbare energie en de verbruikspieken van individuele bedrijven gezamenlijk afvlakken: dat is de toekomst van het bedrijventerrein. Via het project Smart Energy Link bouwt o.a. de POM Oost-Vlaanderen mee aan deze toekomst. Op het bedrijventerrein Bosveld/Hoogveld in Dendermonde werd een regelluwe zone aangevraagd bij de Vlaamse overheid in afwachting van bijpassende regelgeving. LOViTAS BV, het vehikel achter de energiegemeenschap wil 58 miljoen euro investeren in hernieuwbare energie. Op drie jaar tijd wensen ze de CO2-uitstoot te reduceren met 6000 ton per jaar.

Smart Energy Link, of kortweg SEL is een project ondersteund door het Europese Interreg Vlaanderen-Nederland programma en aangestuurd door de verschillende provinciale ontwikkelingsmaatschappijen (POM) in Vlaanderen, de provincie Oost-Vlaanderen, de Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij (BOM) en de gemeenten Breda en Middelburg. Het SEL-project wil door het uitvoeren van verschillende cases een methodiek ontwikkelen voor het sturen van energiestromen in lokale smart grids. Aan de hand van de nieuwste technologieën worden energiestromen lokaal opgewekt, beheerd en bestuurd. Een Smart Grid is een elektriciteitssysteem dat de vraag naar elektriciteit beïnvloedt aan de hand van het aanbod op een bepaald moment. Elektriciteit wordt lokaal opgewekt en uitgewisseld of opgeslagen. Dit in tegenstelling tot het conventionele elektriciteitsnet dat vraaggestuurd en hiërarchisch werkt. Daarnaast kijkt Smart Energy Link ook hoe warmte onderling uitgewisseld kan worden. In tegenstelling tot de uitwisseling van duurzame stroom zijn er minder wettelijke barrières. Een leidraad met tips & tricks moet deze mogelijkheid voor bedrijven ook verder uitdiepen. Het project startte in 2017 en loopt tot 2022.

Wat zijn de speerpunten van Smart Energy Link?

Smart Energy Link legt de focus op vijf concrete doelstellingen:

1. Hernieuwbare energieproductie versneld realiseren

2. Energiestromen sturen in lokale smart grids

3. Het potentieel van energie hotspots benutten

4. Het optimale energiemodel opzetten

5. Door schaalgrootte geloofwaardigheid realiseren

Waar is Smart Energy Link actief?

Demonstratie van Smart Grid en implementatie van hernieuwbare energie is het efficiëntst op locaties waar het energieverbruik hoog is. Smart Energy Link loopt dan ook op tien zorgvuldig geselecteerde locaties in Vlaanderen en Nederland, waaronder negen bedrijventerreinen en één winkelcentrum.

Wat is de meerwaarde van Smart Energy Link?

Binnen SEL staat kennisdeling centraal. Met de verschillende partners op het terrein (gemeenten, bedrijvenverenigingen, andere overheidsinstellingen) ondersteunen we de bedrijven om de onderlinge energie-uitwisseling in goede banen te leiden. De verschillende cases/demonstraties moeten uiteindelijk leiden tot een leidraad, een handleiding met tips & tricks voor toekomstige Vlaamse en Nederlandse projecten.

SEL wil Vlaanderen en Nederland als voortrekkers lanceren in de sector van de energiedeling. Elk project heeft dan wel zijn eigenheid en is per definitie een vak- en maatwerk. Toch wil SEL inspireren en een boost geven door succes- en faalfactoren in kaart te brengen en een algemeen stappenplan uit te werken. Zowel op juridisch, technisch, politiek als organisatorisch vlak.

Naast projectspecifieke informatie is hier ook plaats voor bredere kennisuitdieping, met diepte interviews, experten bijdragen en veel meer.

In opdracht van de stad Antwerpen, gemeenten Schoten en Wijnegem en met de steun van het Agentschap Innoveren & Ondernemen heeft het team POSAD-ARCADIS-3E-One Architecture uitgebreid onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om tot een duurzame herinrichting van de bedrijvenzone Albertkanaal te komen. Er is niet alleen breed gekeken naar mogelijke projecten in het gebied, maar er zijn ook een aantal concrete projectplannen uitgewerkt voor implementatie van duurzame maatregelen in het projectgebied. Tevens is er in het kader van een bredere visie op de duurzame toekomst van de bedrijvenzone Albertkanaal gekeken naar het bestendigen van duurzame netwerken. Hierbij zijn de mogelijkheden onderzocht voor opschaling en replicatie van beloftevolle concepten.

Dit onderzoek kent een deel waarin met betrokken stakeholders is gewerkt rond uitvoerbare acties en een bredere visie op de duurzame bedrijvenzone Albertkanaal. De studie past ook in de ambitie voor doorgedreven en consequente integratie van klimaataspecten in het ruimtelijk beleid, zoals omschreven in het Klimaatplan Antwerpen. De onderzoeksopdracht heeft de doelstelling om concreet uitvoerbare projectplannen uit te werken binnen het kader van een bredere visie. Om tot ontrafeling van potentiële projecten voor verbetering in de verduurzaming van de bedrijvenzone te komen is een methodiek ontwikkeld die uitgaat van de vier grootheden welke de balans bepalen in de verduurzaming van het gebied: watervraag, waterovervloed, energievraag en energie-aanbod. Uit een groter aantal van potentiële projecten zijn vier concepten voor verduurzaming van de bedrijvenzone verder uitgewerkt in plannen van aanpak met sluitende businesscases.

Het rapport presenteert de resultaten van een onderzoek dat deze opdracht in de volle breedte heeft benaderd. De studie laat zien waar de mogelijkheden liggen voor verduurzaming van het gebied, maar maakt ook inzichtelijk welke hindernissen dienen genomen te worden om tot een succesvolle transformatie van het gebied te komen en wat hierbij de rolverdeling kan zijn tussen bedrijfsleven en overheid.

Een eco-efficiënt bedrijventerrein is een terrein waar via samenwerking tussen bedrijven onderling en met overheden veranderingen in bedrijfsprocessen en in de inrichting van het terrein gerealiseerd worden. Deze zijn gericht op het verbeteren van het (bedrijfs)economisch resultaat, de vermindering van de milieubelasting en het efficiënter gebruik van energie, water, materiaal en de ruimte.

Eco-efficiënte bedrijfsprocessen kunnen onder meer gerealiseerd worden via:

• uitwisseling van energie, materiaal (grondstoffen/afval) en water
• gezamenlijk gebruik van nutsvoorzieningen en bedrijfsfuncties
• combinatie van vervoer van goederen en/of personen
• gemeenschappelijke inzameling en afvoer van afvalstoffen
• ...

Een eco-efficiënte terreininrichting kan voortvloeien uit:

• intensiever gebruik van de ruimte
• nutsvoorzieningen met een hoog rendement
• multimodaal transport en/of hoogwaardig openbaar vervoer
• gemeenschappelijke bedrijfsgerichte voorzieningen en diensten
• ...

Een eco-efficiënt bedrijf is onderdeel van een eco-efficiënt bedrijventerrein en is een bedrijf dat minder energie, water en materiaal gebruikt om dezelfde hoeveelheid product te maken waardoor de kosten dalen en het bedrijf competitiever wordt. Zo'n bedrijf gaat m.a.w. op zoek naar winst voor het milieu (minder energie, minder water, minder materiaal) én naar winst voor het bedrijf (minder kosten en competitiever).

NOLIMIT staat voor “Noord-Limburgse Industriële Transacties”. Het is een studie (2016) in opdracht van POM Limburg die naar nieuwe samenwerkingen tussen de bedrijven op en rond het Nolimpark (Overpelt) zocht.

In de studie werden de kansen onderzocht voor industriële symbiose op vlak van materiaalstromen, capaciteitsoverschotten en warmteuitwisseling. Directe uitwisseling van restwarmte en materiaalstromen biedt mooie economische en ecologische kansen op een lokaal niveau. Spijtig genoeg blijven veel van deze kansen onbenut. Veel bedrijven hebben een beperkt zicht op de waardeketen waarvan ze deel uitmaken omdat hun aandacht voornamelijk uit gaat naar klanten en leveranciers.

De daaropvolgende schakels in de keten zijn minder bekend. Over wat er zich afspeelt binnen andere bedrijven in de regio, of zelfs hetzelfde bedrijventerrein, tast men in het duister. De verantwoordelijkheid, tijd en middelen voor een gedegen studie over de industriële activiteiten die plaatsvinden in de omgeving en welke kansen tot samenwerking daarin bestaan, zijn helemaal niet aan de orde in een normale bedrijfsvoering, noch binnen een ondernemersclub. Bovendien is het bij aanvang van zo’n studie alleen maar duidelijk wie de kosten zal dragen maar niet wie er uiteindelijk de vruchten van zal plukken. POM Limburg wilde met NOLIMIT deze patstelling doorbreken.

De NOLIMIT studie bracht de overschotten en interesses van materialen, energie en capaciteit bij deelnemende bedrijven in kaart. Volgende mogelijkheden kwamen tijdens het onderzoek naar boven:

• valorisatiemogelijkheden van grote hoeveelheden houtachtige reststromen
• inzet van restwarmte, al dan niet in combinatie met warmte uit biomassa
• samenwerken in de voorbehandeling van metalen voor oppervlaktebewerkingen
• valorisatiemogelijkheden voor thermohardende polymeren
• brede kansen voor het gehele bedrijventerrein zoals het bundelen van transportactiviteiten en LNG

Omdat de inhoud van dit onderzoek nog onontgonnen terrein is en door de aanwezigheid van grote aantallen bedrijven en bedrijvenclusters, zijn er naast bovenstaande kansen nog tal van andere mogelijkheden die in samenwerkingsverbanden aan bod kunnen komen. De Industriegroep Overpelt zal daarom bepaalde kansen verder uitwerken om te komen tot concrete samenwerkingsvormen.

De studie NOLIMIT werd mogelijk gemaakt dankzij de steun van het Agentschap Innoveren & Ondernemen, de Intercommunale Nolimpark en de Industriegroep Overpelt. De volledige studie kan u onderaan downloaden.

Clusters van bedrijven, zoals bedrijventerreinen, zijn door hun schaalgrootte uitermate geschikt om synergieën in energie uit te bouwen: enerzijds uitwisseling van energie tussen bedrijven en anderzijds gezamenlijke productie van hernieuwbare energie. Het BISEPS-project resulteert in een tool die ontwikkelaars, bedrijventerreinverenigingen, lokale besturen,... kunnen gebruiken om deze energie-synergieën te onderzoeken. Het project startte in september 2016 binnen het Interreg 2 Zeeën-programma en onder leiding van de West-Vlaamse intercommunale Leiedal. POM West-Vlaanderen, Universiteit Gent en de West-Vlaamse Intercommunale WVI zijn de overige Vlaamse partners in het project. In Midden- en Zuid-West-Vlaanderen onderzoekt het consortium de mogelijkheden voor hernieuwbare energieproductie en energie-uitwisseling op de bedrijventerreinen in de kanaalzone Roeselare-Leie en op de terreinen Waregem-Zuid, Kortrijk-Noord en Harelbeke.