SO WHAT: ontwikkeling van een tool rond uitwisseling van restwarmte en -koude

SO WHAT: ontwikkeling van een tool rond uitwisseling van restwarmte en -koude

SO WHAT - acroniem voor Supporting new Opportunities for Waste Heat And cold valorisation Towards EU Decarbonization - is een grensoverschrijdend project dat kadert in het Europese onderzoeks- en innovatieprogramma Horizon 2020. Het projectconsortium wordt getrokken door de Italiaanse kennisinstelling RINA Consulting (www.rina.org) en bestaat uit 20 projectpartners verspreid over gans Europa. De Belgische partners zijn POM Antwerpen en de Kempische kmo Kelvin Solutions. 

Het doel van het project is het ontwikkelen van een algemeen toepasbare tool om op basis van beschikbare data in een vroege fase business cases te kunnen berekenen rond de uitwisseling van restwarmte en -koude. De tool kan helpen om investeerders in een warmtenetproject over de streep te trekken, en is nuttig voor de verschillende deelnemende partijen aan een dergelijk project:

  • Financiële afweging restwarmtebron
  • Financiële afweging voor partner die het warmtenet aanlegt en zal beheren
  • Financiële afweging voor afnemers van de restwarmte

Het project loopt tot november 2022.

Contactgegevens: 

Paul Robbrecht, energiemakelaar POM Antwerpen
paul.robbrecht@pomantwerpen.be
03 240 68 43

Dag van de Energiemakelaar

9

Dag van de Energiemakelaar

Gemeente, bedrijf, energiemakelaar of als individu bezig met duurzame energie? Dan hebben we goed nieuws! Speciaal voor al deze energiemakers is er op donderdag 9 september de Dag van de Energiemakelaar. Een dag waarop jij jouw kennis kan delen met Vlaamse en Nederlandse deskundigen in het vak.

Nederlands oud-minister en strategisch adviseur Jacqueline Cramer heeft al toegezegd, andere sprekers en deskundigen worden binnenkort bekendgemaakt. Zij gaan met jou in gesprek en delen hun kennis en ervaring in interactieve deelsessies. En dat alles op een unieke locatie, de 900 jaar oude Abdij in Middelburg.

Het programma draait om de energietransitie en het brengen van restenergie naar wie het verbruikt, ook jij dus! Van projectaanpak tot juridische zaken, van voorbeeldprojecten tot handige tools om de transitie eenvoudiger te maken.

Meer info.

Warmtenet Zelzate

Warmtenet Zelzate

North Sea Port krijgt er een warmtenet bij. Het warmtenet dat staalproducent ArcelorMittal wenst op te richten kan bij een eerst fase niet alleen intern maar ook bij het psychiatrisch centrum te Zelzate nuttig ingezet worden. Daarmee wordt een volgende stap gezet richting versterkend nabuurschap tussen bedrijven onderling, maar evenzeer tussen haven en hinterland. Eerder werd in 2016 heet water van papierfabrikant Stora Enso via een warmtenet onder het kanaal door tot bij Volvo Cars Gent gebracht. Ook met het project WarmCO2 is North Sea Port (toen nog Zeeland Seaports) er in 2008 al in geslaagd een techniek te ontwikkelen waarmee restwarmte en CO2 van YARA Sluiskil (vervaardigt onder meer kunstmest) kunnen worden hergebruikt in de glastuinbouw. Het zijn dergelijke samenwerkingsverbanden die de kern uitmaken van bedrijventerreinmanagement. Industrieterreinen en havengebieden zijn geen alleenstaande entiteiten. De ambitie van ArcelorMittal, gemeente Zelzate, de provinciale ontwikkelingsmaatschappij Oost-Vlaanderen (POM) en Provincie Oost-Vlaanderen om in een volgende fase ook scholen, nieuwe wijken en de sporthal in Zelzate te verwarmen met het warmtenet past perfect in deze filosofie. Om dit mee mogelijk te maken wil de POM Oost-Vlaanderen met haar investeringsfonds een oplossing bieden voor het knelpunt om – reeds in de eerste fase van het project – de leidingdiameters van het warmtenet groter te dimensioneren. Zo worden toekomstige, maar nog niet zekere uitbreidingen naar het centrum en het zuidelijk gedeelte van Zelzate mogelijk.

De eerste stap richting effectieve realisatie is nu de zoektocht naar een geschikte partner of consortium (de kandidatuurstelling is inmiddels verlopen). Eens deze gevonden is kunnen de energiemakelaars uit het Interreg project DOEN zich (warm) in de handen wrijven: de benutting van reststromen wordt een feit, een volgende stap richting C0² neutraliteit en een versterkt vestigingsklimaat.

Kurt Moens, 1ste gedeputeerde Provincie Oost-Vlaanderen: ‘In opdracht van de Provincie brengt de POM Oost-Vlaanderen nieuwe opportuniteiten voor verduurzamende investeringen tot ontwikkeling. Zowel het project DOEN als dit warmtenetproject passen perfect in dit plaatje. Met het investeringsfonds willen we voor het warmtenetproject een win-win-win situatie realiseren: door financieel de slaagkans te vergroten van duurzame, klimaatpositieve samenwerkingsverbanden buiten de corebusiness van bedrijven, door het economisch weefsel duurzaam te versterken en door de beperkte middelen via samenwerking te multipliceren.”

Daan Schalck, CEO North Sea Port: “North Sea Port neemt in het havengebied een regierol op inzake energietransitie. Deze ervaring zetten we graag verder in op het gebruik van de restwarmte van ArcelorMittal. Dit biedt mogelijkheden om bij bedrijven na te gaan of restwarmte kan worden gebruikt. North Sea Port kan in de toekomst het aanbieden van restwarmte uitspelen als troef voor nieuwe investeerders.”

Contactgegevens: 

Gieles Kinget, projectmanager POM Oost-Vlaanderen
gieles.kinget@pomov.be 

Warmtewende voor de industrie

23

Warmtewende voor de industrie

Op 23 maart 2020 organiseren ODE, Flux50, Energik en de Port of Antwerp het evenement Warmtewende voor de industrie in het Havenhuis te Antwerpen. Duurzame warmte/koude is een cruciaal onderdeel van de energietransitie. De warmtevraag van de Vlaamse industrie alleen bedraagt meer dan 50 TWh/jaar of ruim 80% van de totale industriële energievraag. De industrie heeft al aanzienlijke efficiëntie-stappen gezet, maar de klimaatdoelstellingen vergen nog aanzienlijke bijkomende inspanningen. Voor de benutting van restwarmte via warmtenetten zijn er bijvoorbeeld nog heel wat lessen te leren uit lopende projecten. Het gebruik van warmte/koude als flexibele energiebron en slimme sturingen die elektrificatie en warmte koppelen zijn hiervan een voorbeeld. Tegelijk vinden innovaties in bv. concentrated solar power, ORC, warmtepompen en opslag hun weg naar de markt.

Op dit evenement krijgt u een update van deze "warmtewende" voor de industrie vanuit concrete projecten in Vlaanderen.

PROGRAMMA

VOORMIDDAG:

11.30 u. - 12.30 u.  Bezoek aan de CST-installatie van Azteq bij ADPO

                               eigen vervoer naar ADPO en daarna naar Havenhuis

12.30 u. - 13.30 u.  Lunch (alleen voor bezoekers CSP)

NAMIDDAG:

14.00 u. Setting the scene

                    Guy Vekemans, Flux50 en Bram Claeys, Ode

14.10 u. Warmte in de haven van Antwerpen

                    Didier Van Osselaer, Port of Antwerp

14.30 u. Concentrating Solar Thermal (CST)

                    Koen Vermout, Azteq

14.50 u. Project Luithagen: haalbaarheidsstudie flexibele warmte

                    Patrick Verdonck, Antea

15.10 u. Toelichting over de integratie van warmte

                    EnergyVille

15.30u      Koffiepauze

16.00 u. Warmtevisie voor Stad Antwerpen

                    Bart Martens, Stad Antwerpen, Adviseur energie & leefmilieu

16.20 u. De methodiek van de energiemakelaar voor restwarmte

                    Michaël Heiremans, Prov. Oost-Vlaanderen, projectcoördinator DOEN

16.40 u. Duurzame energie op industrieterreinen: projecten van POM-Antwerpen

                    Stan Verdonck, POM Antwerpen
                    Esther Biermans, energiemakelaar Provincie Antwerpen

17.00     Heat Transformer

                    Eric Verdeyen, Qpinch

17.20 u. Vragen en afsluiting

                    Jozef De Borger, Energik

17.30 u – 19 u. Receptie

LOCATIE

Havenhuis Antwerpen, Zaha Hadidplein 1, 2030 Antwerpen
Route: zie kaart

INSCHRIJVEN

U kan inschrijven via dit formulier.
Graag aanvinken of u deelneemt aan het  bezoek aan ADPO in de voormiddag

DEELNAMEPRIJS

Vroegboeking (tot 9 maart 9u): 80 euro (excl. BTW)
Vanaf 9 maart: 100 euro (excl. BTW)

DOEN

DOEN

Situering
Samen met partners uit Vlaanderen en Nederland wordt het ‘energiemakelaarsschap’ gelanceerd én getest. Het gaat over een publieke makelaar die (rest)energie van bedrijven koppelt aan potentiële energieklanten. De POM en provincie Oost-Vlaanderen trekken twee cases waarop de ontwikkelde methodiek toegepast wordt: Zelzate en Dendermonde.
Zelzate
De eerste betreft in hoofdzaak de valorisatie van restwarmte afkomstig van staalproducent Arcelor Mittal Gent om een collectief warmtenet te voeden in Zelzate. Na inventarisatie en eerste doorrekeningen loopt nu een haalbaarheidsstudie. De studie wordt uitgevoerd door Ingenium, het bureau heeft reeds ervaring opgebouwd rond warmtenetten in Oostende en Roeselare. Grote verbruikers zoals het psychiatrisch centrum en het zwembad worden mogelijks aangesloten op het net. De haalbaarheidsstudie moet investeringsbeslissingen mogelijk maken voor kandidaat warmtenetbeheerders- en distributeurs, warmteproducent én potentiële afnemers. Gemeente Zelzate, North Sea Port, stad Gent, ODE en de provincie en POM Oost-Vlaanderen hopen de warmtetransitie in Zelzate op deze manier in een stroomversnelling te brengen.
Dendermonde
In Dendermonde liggen de kaarten anders. Meerdere bronnen zijn voorhanden en de interessante afnemers zijn geografisch meer gespreid. Samen met stad Dendermonde en de Business Club Dendermonde wordt een inventarisatie gemaakt van het potentieel aan warmtevraag en aanbod op het regionaal bedrijventerrein Hoogveld. Een haalbaarheidsstudie wordt dit najaar gelanceerd.

Contactgegevens: 

Gieles Kinget
gieles.kinget@pomov.be

Netwerkdag 'energietransitie op bedrijventerreinen'

13

Netwerkdag 'energietransitie op bedrijventerreinen'

Een bedrijventerrein is de plek bij uitstek om in te zetten op collectieve productie en uitwisseling van energie. Op 13 november geven we een antwoord op drie centrale vragen rond energieprojecten: hoe kom je tot samenwerking met stakeholders, welk model of structuur voldoet aan de gestelde uitdagingen en hoe passen de financiële radars ineen? Aan de hand van een project in uitvoeringsfase toetsen we de theorie aan de praktijk en omgekeerd.

Ontdek hier de sprekers en schrijf in.

Contactgegevens: 

Blue Gate Antwerpen verankert duurzaamheid via innovatief business park management

Blue Gate Antwerpen verankert duurzaamheid via innovatief business park management

Waar ooit de zuidelijke cluster van de petroleumindustrie was, rijst stilaan Blue Gate Antwerpen (BGA), als een van de modelbedrijvenparken van Europa, uit de grond. Quares, vastgoeddienstverlener, werkt samen met Blue Gate Antwerp Development (BGAD) aan een innovatief business park management met een ongezien dienstenpakket voor Vlaanderen. Het klassieke business park management in Vlaanderen zet vooral in op het controleren en in goede staat houden van zowel het openbare als private domein aangevuld met het stimuleren van samenwerking onder de bedrijven.

Het business park management in BGA streeft naar een intensieve samenwerking tussen alle stakeholders zodat een circulair en CO2-neutraal bedrijventerrein bereikt kan worden. Naast de samenwerking en clustering op procesniveau, is het business park management in BGA maximaal gericht op shared services en infrastructuur. Zo zullen er uitsluitend centrale parkeergebouwen zijn, zal er een centraal facility en congres point komen op het terrein waar bedrijven gebruik kunnen maken van centrale faciliteiten voor vergaderen, fitness, horeca, etc. Daarnaast zal ook het energiebeheer centraal aangestuurd worden en zal een warmtenet gerealiseerd worden. Het business park management zal verder nog inzetten op een centraal afvalmanagement, collectieve beveiliging, etc.

Bovendien zal het business park management samen met Bopro NV de bedrijven bijstaan in het bereiken van hun individuele doelstellingen aangaande duurzaam bouwen (BREEAM), duurzame mobiliteit, etc. Ook op siteniveau zullen de duurzame doelstellingen verankerd worden door een Breeam Communities certificatie.

BGA heeft het voordeel dat de aspecten van een duurzaam parkbeheer reeds geworteld zijn in de concept- en inrichtingsfase. Dit zorgt ervoor dat kostenvoordelen, serviceverhoging en procesoptimalisaties veel gemakkelijker kunnen worden behaald. Het bedrijvenpark is bijvoorbeeld zo vormgegeven dat er langgerekte aaneengesloten bouwblokken ontstaan met grote binnenkoeren voor het gezamenlijk stapelen van materiaal en opslag. Het in goede banen leiden van het delen en beveiligen van deze ruimte is één van de taken die de parkmanager op zich neemt.

Het beheer van de ruimte gaat verder zeer breed. In plaats van elk bedrijf zijn eigen afhandeling van regenwater te laten doen of voor eigen parking te zorgen, wordt dit via één centraal systeem van groene ruimte, wadi’s, trage wegen en amper drie parkeertorens geregeld. Dit zorgt voor een significante kostenbesparing en ruimte-efficiëntie, maar bewerkstelligt tegelijkertijd een hoge uniformiteit en ruimtelijke kwaliteit.

De parkmanager moet dus een hoge mate van betrokkenheid hebben en heeft een veel grotere verantwoordelijkheid ten opzichte van de klassieke bedrijventerreinen waar er veel minder diensten of infrastructuur worden gedeeld. Tot slot is dit business park management geen statisch gegeven. Het opgemaakte charter en parkreglement is aanpasbaar in de tijd zodat het business park management ook mee kan evolueren met veranderende technologie en beleidskaders.

Contactgegevens: 

Bart De Smedt, Director Consulting Quares
Bart.De.Smedt@quares.be

Dimitri Torfs, Regional Manager Antwerp Bopro NV
Dimitri.Torfs@bopro.be

Duurzame KMO-zone – Urban Mining Ooigem

Duurzame KMO-zone – Urban Mining Ooigem

In 2007 besliste UNILIN om de productie van gemelamineerde spaanplaten op de site Ooigem stop te zetten en te verhuizen naar Wielsbeke. In 2015 kocht bouwbedrijf Degetec de voormalige Unilingebouwen met de bedoeling er een duurzaam bedrijvenpark op te richten, waarbij zowel KMO’s als zware watergebonden industrie een plaats krijgen. Het project Duurzame KMO-zone ’t Saspark met woonstmogelijkheid aan het water te Ooigem kadert volledig in de nieuwe trend van urban mining:
-grondstoffen worden ter plaatse gegenereerd (recuperatie van beton van de afbraakwerken)
-hoogwaardige granulaten worden ter plaatse in stortbeton ingezet

Nieuwe eigenaars onderschrijven het gebruik van groene technieken met o.a.
-maximaal gehalte aan gerecycleerde granulaten ter vervanging van primaire grondstoffen (bij gebruik in funderingen, bedrijfsvloeren, wegenis,…)
-maximale opvang en gebruik van regenwater
-(gemeenschappelijke) zonnepanelen voor de units/woningen

Er loopt ook een haalbaarheidsstudie voor de aanleg van een warmtenet.

De werken zijn dit voorjaar gestart.

Contactgegevens: 

Ignace Degezelle via info@degetec.be.

Congres: bouwen aan warmtenetten

24

Congres: bouwen aan warmtenetten

Bouwen aan warmtenetten

Warmtenetten zijn een onmisbare bouwsteen voor duurzame warmte. Maar ze komen er alleen als alle partners de handen in elkaar slaan: overheden, burgers, bedrijven, bouwpromotoren, studiebureaus, architecten,… Daarom wil dit congres al deze partners op weg helpen om warmtenetten uit te bouwen, met nieuwe invalshoeken, debatten en workshops.

Congres in Eeklo

Het congres van Warmtenetwerk Vlaanderen vindt dit jaar plaats in Eeklo. Dat is geen toeval: de stad Eeklo werkt samen met Ecopower en Veolia aan een groot warmtenet. In een eerste fase zullen mogelijks enkele grotere gebouwen in de Oostveldwijk worden aangesloten: het nieuwe zwembad, de sporthal, het psychiatrisch centrum en een middelbare school. In latere fases kunnen ook verschillende wijken en industriezones aansluiten. Deze projectpartners ondersteunen ook het congres, samen met de Provincie Oost-Vlaanderen, het Strategisch project Energielandschap Oost-Vlaanderen, het Interregproject COBEN en de huisvuilverwerkende intercommunales IVM en ISVAG.

Praktisch

Alle praktische info en het volledige programma vindt u in bijlage.
Inschrijven voor 18 april 2018 kan hier.

 

Warmtenet voor glastuinbouwzone Melsele

Warmtenet voor glastuinbouwzone Melsele

In Melsele (Beveren) ontwikkelt POM Oost-Vlaanderen een glastuinbouwzone. Deze cluster is bedoeld voor glastuinbouwbedrijven die bereid zijn om in een verregaand samenwerkingsverband te stappen. Naast 31 hectare netto glasoppervlakte, wordt ook een aansluitende landbouwaanverwante zone van 7 hectare gerealiseerd. Dit is voorbehouden voor bedrijven met een activiteit die aan glastuinbouw verwant is zoals toelevering, verwerking of logistiek. De zone voorziet in alle noodzakelijke nutsinfrastructuur met een onderling warmtenetwerk.

Om dit intern energienetwerk te realiseren werd gekozen voor een structuur waarbij de gronden verpacht worden door POM Oost-Vlaanderen. De pachters van de teeltgronden richten samen een nieuw bedrijf op en voorzien elkaar via warmtekrachtkoppelingen van warmte, elektriciteit en CO2 via contracten met dit opgerichte bedrijf. Het samenwerkingsverband zal bovendien (deels) instaan voor de aanleg en het onderhoud van het terrein en de ingebouwde nutsstructuren. Ook de bedrijven van de para-agrarische zone zullen uitgenodigd worden om klant te worden bij dit nieuwe bedrijf.

In latere instantie wordt nagegaan wat de mogelijkheden zijn van energielevering naar de buurt, bijvoorbeeld via mobiele warmte.

Contactgegevens: 

Marieke Van Poucke, POM Oost-Vlaanderen
marieke.vanpoucke@pomov.be
09 267 86 66